Warsztat Projektowanie przyszłości. Ekosystem organizacji pomoże zespołom w Twojej organizacji zdobyć umiejętność wykorzystywania scenariuszy przyszłości jako narzędzia projektowania innowacji i zmian; rozwinie kompetencje budowania świadomych, kreatywnych i wzmacniających relacji z przyszłością.
Dlaczego jest to ważne? Przeczytaj tutaj: Kompetencje przyszłości: future literacy.
Gdy niepewność co do przyszłości spowodowana pandemią koronawirusa stała się powszechnym doświadczeniem, coraz ważniejsze stało się przygotowanie na różne warianty przyszłości. Nie chodzi tu o przewidywanie przyszłości, odczytywanie jej rozwoju z magicznej kuli, ale o wyobrażenie sobie jej różnych scenariuszy, a następnie zastanowienie się nad ich konsekwencjami i świadome przygotowanie się do nich. Oznacza to umiejętność pracy z niepewnością, dostrzegania trendów, ich oznak i symptomów, ale także – i przede wszystkim – umiejętność świadomego kształtowania przyszłości, twórczego i efektywnego jej projektowania.
Nieoczekiwane zakłócenia rytmu naszej pracy i codziennego życia mogą stać się nową normą naszego świata. Zakłócenia, chaos, rozłam stają się regułą, przestają być wyjątkiem. Czy potrafimy wypracować w naszych organizacjach metody adaptacji do sytuacji permanentnego kryzysu? Czy naszą odpowiedzią powinno być tworzenie stabilnych, długofalowych, spójnych planów działania, czy wręcz przeciwnie – elastyczność w dostosowywaniu się do ciągle zmieniających się warunków? Jak organizacje mogą nauczyć się dostrzegać trendy i skutecznie na nie reagować? Jak świadomie planować działania w świecie pełnym zmienności, niepewności, złożoności i niejednoznaczności?
Adresatki i adresaci: przedstawiciele innowacyjnych firm, członkowie działów R&D, PR, HR, członkowie zarządów, środowisko start-upów, sektor kreatywny, firmy rodzinne, instytucje i organizacje pracujące nad strategią lub rozpoczynające proces aktualizacji/zmiany strategii, szukający inspiracji, samoświadome instytucje publiczne
Liczba uczestniczek i uczestników: maks. 12 osób (stała grupa podczas wszystkich spotkań)
Czas trwania: wywiady + 5 dni warsztatowych + opracowanie raportu.
Proces warsztatowy złożony z 5 bloków warsztatowych, poprzedzonych badaniem potrzeb uczestniczek i uczestników, zakończony opracowaniem raportu wraz z wizualizacją rezultatów procesu.
Co się wydarzy?
- wspólnie poddamy krytycznemu namysłowi różne strategie definiowania celów w naszych organizacjach,
- poznacie nowe metodologie i narzędzia, które pozwolą wam planować przyszłość świadomie, twórczo i sprawczo,
- będziemy budowali i rozwijali nowe umiejętności:
- wykorzystywania scenariuszy przyszłości jako narzędzia w planowaniu, adaptacji, projektowaniu innowacji i zmian,
- sprawdzania przyszłości za pomocą prototypów: próbek przyszłości przeniesionych w teraźniejszość (warsztat będzie poligonem doświadczalnym i laboratorium testowania konsekwencji i wpływu różnych okoliczności i możliwości, pomysłów i idei na pracę, funkcjonowanie i rolę naszych organizacji)
- łączenia umiejętności analizy i fantazjowania w ramach jednego procesu strategicznego.
Dlaczego to jest ważne?
- doświadczymy sytuacji, które mogą wydarzyć się w przyszłości i przygotujemy się na nie z wyprzedzenie,
- w praktyce zweryfikujemy swoje założenia dotyczące możliwych kierunków rozwoju świata i sektorów, w których działamy,
- zaprojektujemy usługi i produkty odpowiadające na potrzeby klientów przyszłości,
- stworzymy rozwiązania, kompetencje, zasoby i technologie adekwatne do różnych wariantów przyszłości już dzisiaj, a nie z opóźnieniem adaptując się do świata, który już się zmienił,
- zaprojektujemy procesy rozwojowe waszych organizacji i zespołów.
Opis poszczególnych elementów procesu
1. Badanie potrzeb
45-minutowe indywidualne wywiady (online lub offline) – zależy nam na rozmowie z każdą z osób biorących udział w procesie warsztatowym i zbudowaniu niehierarchicznej mapy ich potrzeb. Na tej podstawie na pierwszym wspólnym spotkaniu stworzymy kontrakt, uwzględniający potrzeby i możliwości wszystkich stron.
WARSZTAT 1
DLACZEGO WARTO MYŚLEĆ O PRZYSZŁOŚCI?
Wykład inspiracyjny z elementami warsztatowymi.
Na początku tego spotkania powstanie kontrakt, obejmujący cały proces warsztatowy. Porozmawiamy też o celach warsztatu rozumianych w sposób procesualny i kontekstowy. Następnie na podstawie wiedzy zebranej w badaniu potrzeb ustanowimy ramę dla całego cyklu.
Wspólnie zastanowimy się nad tym, dlaczego ważne jest dla nas myślenie o przyszłości i próba sprawczego jej kształtowania w obliczu wyzwań, z jakimi mamy współcześnie do czynienia – w świecie, w którym zakłócenia rytmów pracy i codzienności stają się nową normą, a zerwanie, chaos i nieciągłość tworzą dramaturgię rozmaitych kryzysów (pandemii, kryzysów finansowych, klimatycznych), stanowią też metodę zarządzania społecznościami. W ramach wykładu zaprezentujemy metodologie i narzędzia, które pozwolą nam planować przyszłość świadomie, twórczo i sprawczo.
WARSZTAT 2
MAPA TRENDÓW
Będziemy pracować nad własnymi mapami trendów w oparciu o dwa modele: trzech horyzontów czasowych i skali prawdopodobieństwa oraz „4 Futures”. Omówimy wielostopniowe konsekwencje poszczególnych trendów i czynników zmian, poszukamy wzorów i linii łączących trendy w sekwencje lub konstelacje zjawisk i procesów. Zastanowimy się nad współistnieniem trendów ze sobą, ich wzajemnym wzmacnianiem lub osłabianiem, trendami sprzecznymi i wchodzącymi ze sobą w konflikt. Jest to proces iteratywny, w którym wracamy kilkukrotnie do swoich map, za każdym razem zadając im nieco inne pytania, uzupełniając puste miejsca, dodając nowe trendy, szukając nowych wzorów. Rezultatem pracy są mapy trendów, na których widzimy wyraźnie kilka wzorców lub wątków łączących trendy w sekwencje i konstelacje. Staną się one podstawą do stworzenia scenariuszy przyszłości.
WARSZTAT 3
SCENARIUSZE PRZYSZŁOŚCI
Podczas tego warsztatu powstaną scenariusze, dla których punktem wyjścia będzie mapa trendów i przygotowane przez nas karty trendów. Mapa trendów to szkielet scenariusza, trochę jak drabinka w przypadku pracy nad scenariuszem filmowym. Scenariusz pozwala nam zajrzeć do świata przyszłości, znaleźć się na chwilę w sytuacjach z przyszłości, doświadczyć ich w zmysłowym bogactwie – zobaczyć, jakie obrazy je tworzą, poczuć, usłyszeć przyszłość, pooddychać powietrzem z przyszłości. Poczuć jej napięcia, konflikty, zobaczyć jasne i ciemne strony. Scenariusz jest opowieścią, a zatem warsztaty te będą miały wiele wspólnego ze storytellingiem. Będziemy tworzyć personę z przyszłości, zanurzoną i działającą w okolicznościach danego scenariusza, „gęsty opis”, zmysłowy, konkretny, przemawiający do wyobraźni, fikcyjny. Nie zapomnimy jednak o drugim biegunie, naukowym i strategicznym: scenariusze będą odpowiadać na kluczowe wyzwania, przed którymi stoją nasze organizacje, zidentyfikowane podczas badania potrzeb i wcześniejszych warsztatów. Fikcyjny scenariusz musi być uprawdopodobniony, a określone wydarzenia czy zjawiska nie mogą pojawiać się bez systemowego powiązania z innymi elementami. Za każdym razem będziemy zadawać sobie pytanie, co powinno się wydarzyć, żebyśmy mogli przejść „od punktu a do b, do c, do d, itd.” w naszej narracji, co musiałoby się zdarzyć, żeby zaistniał określony bieg rzeczy. Podczas warsztatów stworzymy wspólnie 2-3 scenariusze o różnym stopniu prawdopodobieństwa i „preferowalności”.
WARSZTAT 4
PROTOTYPY
Prototypy to obiekty, usługi, narzędzia, doświadczenia odbiorcy, sytuacje (tak, może znajdzie się tu miejsce na dramę), obrazy, organizacje, technologie, systemy, polityki czy teksty z przyszłości. Mają charakter konkretny i materialny. Pozwalają nam wejść w interakcję z określoną wersją przyszłości. To tak jakbyśmy skupili się na jednym – naszym zdaniem kluczowym i newralgicznym – miejscu scenariusza i przyłożyli do niego narzędzie optyczne (lupę, mikroskop, lunetę), żeby zbadać jego szczegóły. Nie robimy tego jednak z oddalenia. Ten fragment przyszłości konstruujemy już dzisiaj, w teraźniejszości, żeby sprawdzić, w jaki sposób ona może działać, co z niej wynika. Jak na nią reagują inni ludzie? Czy faktycznie jest taka przyjemna lub straszna, jak myśleliśmy? W jaki sposób może działać usługa lub produkt z tej przyszłości? Tutaj nie chodzi wyłącznie o spekulację, chodzi o test, empiryczne sprawdzenie ułamka wcześniej nakreślonej przyszłości. Dzięki temu uzyskujemy lepszy wgląd w pewien wariant przyszłości i wiedzę na temat tego, w jaki sposób rozwijać naszą ofertę, metody pracy czy zasoby.
WARSZTAT 5
EWALUACJA
To moment refleksji nad tym, co wynika dla naszej działalności z wcześniej przeprowadzonych eksploracji: mapy trendów, scenariuszy i prototypów. Będziemy zastanawiać się nad tym, jakie kompetencje i umiejętności przydatne będą w każdym ze scenariuszy. Jakiej wiedzy czy danych będziemy potrzebować w przypadku zaistnienia danego wariantu przyszłości? W jaki sposób moglibyśmy w sposób sprawczy kształtować przyszłość, na której nam zależy, pamiętając o wspierających lub sprzecznych trendach? Jakich narzędzi i technologii potrzebujemy? Co musielibyśmy wzmocnić lub zbudować, żeby dobrze działać w przyszłości? Czy chcemy rozwijać dany prototyp (usługę, produkt, relacje z odbiorcami i klientami, strukturę organizacyjną, narzędzie komunikacyjne)? Jak chcielibyśmy go zmienić lub udoskonalić? Jaka będzie w danym scenariuszu rola sektora kreatywnego i społeczności wokół niego? Do kogo i w jaki sposób będziemy kierować naszą ofertę? W jaki sposób chcemy się komunikować? Jakie partnerstwa i relacje będą kluczowe, żeby odnieść „sukces” w danym scenariuszu? Czym już dysponujemy, co może nam pomóc sprawnie działać w stworzonej wizji przyszłości? Czego nie mamy, a potrzebujemy? Jakie nowe wyzwania pojawią się przed naszymi organizacjami? Na te i inne pytania będziemy próbowali odpowiedzieć podczas ostatniego warsztatu, starając się jak najlepiej przygotować do przyszłości, która może nadejść i której najbardziej chcemy.
W spotkaniu warsztatowym weźmie udział graficzka, która zaproponuje wizualizację rezultatów procesu.
RAPORT
Opracowany przez nas raport, będący szczegółową analizą i podsumowaniem rezultatów procesu warsztatowego, jest narracją tekstowo-wizualną (dzięki współpracy z graficzką podczas ostatniego bloku warsztatowego). Może posłużyć zarówno jako materiał do dalszej pracy uczestniczek i uczestników, jak i jako gotowy dokument do publikacji.
MATERIALNE REZULTATY PROCESU
- dokumentacja procesu warsztatowego – materiał do użytku wewnętrznego
- wizualizacja rezultatów procesu warsztatowego (współpraca z graficzką)
- analiza i podsumowanie procesu warsztatowego w formie osobnego dokumentu – raportu
KTO PROWADZI?
Marta Michalak i Bartek Frąckowiak
